Ergenlerde Psikolojik Sağlamlık Düzeyinin Yordayıcısı Olarak Aile İçi İletişim Örüntüleri
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14228672Anahtar Kelimeler:
psychological resilience , family communication patterns , AdolescentÖzet
İlişkisel tarama modeliyle desenlenen bu çalışmada ile ergenlerde psikolojik sağlamlık düzeyi aile içi iletişim kalıpları açısından incelenmektedir. Çalışmaya, basit tesadüfi örnekleme ile ulaşılan, 333’ü kadın 181’i erkek olmak üzere toplam 514 ergen katılmıştır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Aile İletişim Kalıpları Ölçeği ve Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada grubun normallik değerleri doğrultusunda analizler yapılmış ve elde edilen sonuçlar alan yazın ışığında tartışılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; Diyalog boyutundan elde edilen puanların kardeş sayısı 2-3 olanlar, yüksek gelir düzeyinde algısı olanlar, annesi okur yazar olmayan ama babası üniversite mezunu olanlar, ebeveyni birlikte olanlar ve Anadolu lisesi türünde okulda öğrenci olanlar yönünde anlamlı derecede farklılaştığı görülmüştür. Uyum boyutundan elde edilen puanların 15 yaş grubunda olanlar, düşük algılanan düzeyinde algısı olanlar, annesi okur yazar olmayan ama babası üniversite mezunu olanlar yönünde anlamlı derecede farklılaştığı görülmüştür. Psikolojik sağlamlık puanlarının da kadınlar, yüksek algılanan gelir düzeyinde algısı olanlar, annesi okur yazar olmayan ama babası üniversite mezunu olanlar, ebeveyni birlikte olanlar ve Anadolu lisesi türünde okulda öğrenci olanlar yönünde anlamlı derecede farklılaştığı görülmüştür.
Referanslar
Arslan, G. (2015). Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin (ÇGPSÖ-12) psikometrik özellikleri: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 1-12 https://doi.org/10.12984/eed.23397
Erdoğan, Ö., & Anık, C. (2018). Aile iletişim kalıpları ölçeğinin türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi(29), 21-46. doi:10.17829/maruid.340460
Açıkgöz, M. (2016). Çukurova üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Aydın, E. (2018). Çocukluk çağı travmatik yaşantılarının psikolojik sağlamlık ve depresyon belirtileri üzerine etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
Aydın, M. & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
Başaslan, Z. (2022). Özel okullarda aile iletişiminin sınav dönemi gençlerinin akademik başarıları üzerindeki etkileri: Gaziantep örneği. Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 4(1), 34-44.
Bayhan, P & Işıtan, S. (2010). Ergenlik Döneminde İlişkiler: Akran ve Romantik İlişkilere Genel Bakış. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(20), 33-44.
Bireda, A., & Pillay, J. (2018). Perceived Parent–Child Communication and Well-Being Among Ethiopian Adolescents. International Journal of Adolescence and Youth, 23(1), 109-117. https://doi.org/10.1080/02673843.2017.1299016
Carr, K., & Kellas, J. (2018). The role of family and marital communication in developing resilience to family-of-origin adversity. Journal of Family Communication, 18(1), 68-84. https://doi.org/10.1080/15267431.2017.1369415
Cavga, Z. (2019). Lise öğrencilerinde aile yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık ve sosyal medya kullanım bozukluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Çakar, F. (2024). Genç yetişkinlerde problem çözme becerisi ve otomatik düşüncelerin aile iletişim kalıpları üzerindeki yordayıcılığının incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Çataloğlu, B. (2011). Madde kullanan ve kullanmayan ergenlerin psikolojik sağlamlık ve aile işlevleri açısından karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Çiçek, F. (2021). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile psikolojik sağlamlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Dawwas, M., & Thabet, A. (2017). The relationship between traumatic experience, posttraumatic stress disorder, resilience, and posttraumatic growth among adolescents in Gaza strip. Global Journal of Intellectual & Developmental Disabilities Symptoms, 3(3), 1-10. Doi: 10.19080/JOJNHC.2017.05.555652
Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102. https://doi.org/10.19128/turje.181073
Doğan, T., & Yavuz , K. (2020). Yetişkinlerde psikolojik sağlamlık, olumlu çocukluk deneyimleri ve algılanan mutluluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar (12), 312-330. https://doi.org/10.18863/pgy.750839
Ergün, O. (2016). Ergenlerde psikolojik sağlamlık ile duygusal zekâ özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Erkılınç, M. (2020). Aile iletişim kalıpları, benlik kavramı ve evlilik uyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Garmezy, N. (1993). Children in poverty: Resilience despite risk. Psychiatry, 56(1), 127-136. Doi:: 10.1080/00332747.1993.11024627
Gizir, C. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.
Gürsu, O. (2012). Ergenlerde psikolojik sağlığın demografik değişkenler açısından incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 110-130.
Hannah, T., & Morrissey, C. (1986). Correlates of psychological hardiness in Canadian adolescents. The Journal of Social Psychology, 127(4), 339-344. https://doi.org/10.1080/00224545.1987.9713713
Hillaker, B., Brophy-Herb, H., Villarruel, F., & Haas, B. (2008). The contributions of parenting to social competencies and positive values in middle school youth: Positive family communication, maintaining standards, and supportive family relationships. Family Relations, 57(5), 591-601. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2008.00525.x
Karaırmak, Ö. (2006). Pskilojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 129-142. https://doi.org/10.17066/pdrd.22262
Karal, E., & Biçer, B. (2021). Salgın hastalık dönemindeki üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyolcu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Kılınç, B. (2023). Ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin sosyal ilişkiler, okula aidiyet ve özyeterlik açısından incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://doi.org/10.53444/deubefd.1271996
Luthar, S., & Cicchetti, D. (2000). The construct of resilience: Implications for interventions and social policies. Development and psychopathology, 12(4), s. 857-885. https://doi.org/10.1017/S0954579400004156
Masten, A., & Reed, M. (2002). Resilience in development. Handbook of positive psychology, 74-88. https://doi.org/10.1093/oso/9780195135336.003.0006
Özcan, B. (2005). Anne-babaları boşanmış ve anne-babaları birlikte olan lise öğrencilerinin yılmazlık özellikleri ve koruyucu faktörler açısından karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Özey, B. (2022). Ergenlerin duygusal okur-yazarlık düzeylerinin yordanmasında aile içi iletişim ve akran ilişkilerinin rolü. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Özkurt, Y. (2018). Ortaokul öğrencilerinin aile içi iletişimlerinin ve sosyal uyum durumlarının incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Prince Embury, S. (2009). The Resiliency Scales for Children and Adolescents as Related to Parent Education Level and Race/Ethnicity in Children. Canadian Journal of School Psychology, 24(2), 167-182. https://doi.org/10.1177/0829573509335475
Ramirez, M. (2007). Resilience: a concept analysis. Nurs Forum, 42(2), s. 73-82. doi:10.1111/j.1744-6198.2007.00070.x.
Richardson, S., & McCabe, M. (2001). Parental Divorce During Adolescence and Adjustment in Early Adulthood. Adolescence, 36(143), 467-489.
Robin, A., & Foster, S. (1989). Negotiating Parent-Adolescent Conflict A Behavioral-Family Systems Approach. Guilford Press.
Santrock, J. (2012). Adolescence. McGrow-Hill Companies.
Sezgin, F. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2, 489-502.
Shıklahızada, A. (2023). Ön ergenlik dönemindeki bireylerde duygusal güvenlik algısı, aile iletişim kalıpları ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Şahin, S., & Aral, N. (2012). Aile içi iletişim. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 55-66. https://doi.org/10.1501/Asbd_0000000029
Tezel, A. (2004). Aile İçi İletişim. Journal of Human Sciences. 8(1), 1-6.
Topbay, Y. (2016). Ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin algılanan sosyal destek ve aile işlevleri açısından incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Tok, Y., & Ünal, M. (2020). Examining the correlation between resilience levels and math and science process skills of 5-year-old preschoolers. Reserch in Pedagogy, 7(3), 203-228. https://doi.org/10.5937/IstrPed2002203T
Turgut, Ö. (2015). Ergenlerin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin, Önemli Yaşam Olayları, Algılanan Sosyal Destek ve Okul Bağlılığı Açısından İncelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Ünalan, P., Kaya, Ç., Akgün, T., Yıkılhan, H., & İşgör, A. (2007). Birinci basamakta ergen sağlığına yaklaşım. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 27(4), 567-576.
Üvey, D. (2022). Lise öğrencilerinin siber mağduriyeti, siber zorbalıkla başa çıkma becerileri ile psikolojik sağlamlık ilişkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Üzülmez, E. (2021). İlk ve orta ergenlik dönemlerindeki bireylerin psikolojik sağlamlık ve yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkide algılanan aile bütünlük duygusunun aracı rolü. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Vanderpol, M. (2002). Resilience: A missing link in our understanding of survival. Harvard Review of Psychiatry, 10, 302–306. https://doi.org/10.1080/10673220216282
Viyanak, S., & Judge, J. (2018). Resilience and empathy as predictors of psychological wellbeing among adolescents. International Journal of Health Sciences and Research, 8(4), 192-200.
Yıldırım, Ö., & Kılıçaslan Çelikkol, A. (2023). Özel yetenekli öğrencilerin psikolojik sağlamlık, öz-yeterlik ve algılanan sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 25(2), 127-140. d https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1195044
Vural, B. (2004). Öğrencinin başarısı için aile-okul birlikteliği. Hayat Yayınları.
Yıldız Türker, N. (2018). Yetişkinlerde Dindarlık ve Psikolojik Sağlamlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. [Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Yokuş, T. (2015). The relation between pre-service music teachers psychological resilience and academic achievement levels. Educational Research and Reviews, 10(14), 1961-1969. https://doi.org/10.5897/ERR2015.2320
Yüksel, M. (2019). Ergenlerin yılmazlık düzeyleri ile aile işlevleri ve aile iletişim kalıpları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Zarrett, N., & Eccles, J. (2006). The passage to adulthood: Challenges of late adolescence. New Directions for Youth Development, 111, 13-28. https://doi.org/10.1002/yd.179
İndir
Yayınlanmış
Sürüm
- 2024-11-27 (2)
- 2024-11-27 (1)
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Erhan Tunç
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.