Matematik Öğrenme ve Öğretme Yaklaşımları Dersinin Öğretmen Adaylarının Matematik Öğretimine İlişkin Öz-Yeterlik İnançlarına Etkisi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14228733Anahtar Kelimeler:
Öz-yeterlik inancı, matematik, öğretmen adayı, alan eğitimi dersiÖzet
Bireylerin kendi yeteneklerine olan güvenlerini artırarak, motivasyon ve başarıları üzerinde doğrudan etkili olan öz yeterlik kavramı, öğretmenlerin öğretim yaparken konuyu sunma biçimlerini, kullandıkları değerlendirme metotlarını ve belirledikleri görevleri de etkilemektedir. Ayrıca genel anlamda tüm öğretmen yeterliklerinin özel anlamda da pedagojik içerik bilgisinin, öğretmenlerin inançlarını şekillendirmede etkin bir rolü olduğu da söylenebilir. Bu bakımdan şimdiki çalışmanın amacı, öğretmenlik genel yeterliklerini kazandırmada önemli rolü olduğu düşünülen “Matematik Öğrenme ve Öğretme Yaklaşımları” dersinin öğretmen adaylarının sahip oldukları öz-yeterlik inançlarına etkisini tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde bulunan bir devlet üniversitesinin İlköğretim Matematik Öğretmenliği ve Matematik Öğretmenliği programlarında okuyan 88 adet 2. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden, bir deney öncesi model olan tek grup ön test-son test model tercih edilmiştir. Araştırmanın verileri ders öncesi ve ders sonrası öğretmen adaylarına online olarak sunulan ve diğer araştırmacılar tarafından geliştirilmiş "Matematik Öğretimine Yönelik Öz-yeterlik İnançları Ölçeği" ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, ders öncesinde öğretmen adaylarının %39.8'ının orta düzeyde, %60.2'ının ise yüksek düzeyde öz-yeterlik inancına sahip olduğu tespit edilmiştir. Ders sonrasında elde edilen bulgular ise orta düzey öz-yeterliğe sahip öğretmen adaylarının oranının %19.3 ve yüksek düzeyde olanların ise %80.7 olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda yapılan t testi sonuçları ise öğretmen adaylarının ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık olduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda dersin öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarını artırmada olumlu bir etkiye sahip olduğu ifade edilebilir. Bununla beraber çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda çeşitli önerilerde de bulunulmuştur.
Referanslar
An, S., Kulm, G., & Wu, Z. (2004). The pedagogical content knowledge of middle school, mathematics teachers in China and the U.S. Journal of Mathematics Teacher Education, 7(2), 145–172. https://doi.org/10.1023/B:JMTE.0000021943.35739.1c
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191-215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W H Freeman/Times Books/ Henry Holt & Co.
Battista, M. T. (1994). Teacher beliefs and the reform movement in mathematics education. Phi Delta Kappan, 75, 462-470.
Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (3rd ed.). Pegem Akademi.
Council of Higher Education (CoHE). (2017). Programların güncelleme gerekçeleri, getirdiği yenilikler ve uygulama esasları. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeniogretmen-yetistirme-lisans-programlari
Council of Higher Education (CoHE). (2018). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-OgretmenYetistirme-Lisans-Programlari/Ilkogretim_Matematik_Lisans_Programi.pdf
Çetinkaya, A. (2024). Matematik öğretmen adaylarının kitlesel açık çevrimiçi dersler (KAÇED) yoluyla öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançlarının incelenmesi [Master’s thesis, Osmangazi University]. CoHE Thesis Center.
Dede, Y. (2008). Matematik öğretmenlerinin öğretimlerine yönelik öz-yeterlik inançları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 741-757. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26110/275095
Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Pre-service teachers' self-efficacy beliefs and attitudes towards profession. Education and Science, 36(159), 96-111.
Dinçer, B., Akarsu, E., & Yılmaz, S. (2016) İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterlik algıları ile matematik öğretimi yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(1), 207-228. http://doi.org/10.16949/turcomat.99884
Dursun, Ş., & Dede, Y. (2004). Öğrencilerin matematikte başarısını etkileyen faktörler matematik öğretmenlerinin görüşleri bakımından. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2). https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6759/90924
Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 98-110. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87571
Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th ed.). McGraw-Hill Education.
Huinker, D., & Madison, S. K. (1997). Preparing efficacious elementary teachers in science and mathematics: The influence of methods courses. Journal of Science Teacher Education, 8(2), 107-126. https://doi.org/10.1023/A:1009466323843
İlhan, A., Tutak, T., İç, Ü., & Ekinci, N. (2020). Matematik öğretmen adaylarinin özel öğretim yöntemleri dersine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 156-170. https://doi.org/10.17755/esosder.477096
İlhan, A., Tutak, T., & Poçan, S. (2021). Matematik öğretmen adaylarının uygulanan güncel ve eski lisans programlarına ilişkin görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(46), 895-921. http://dx.doi.org/10.31795/baunsobed.926763
Goldin, G., Rösken, B., & Törner, G. (2009). Beliefs–no longer a hidden variable in mathematical teaching and learning processes. In J. Maaß & W. Schlöglmann (Eds.), Beliefs and attitudes in mathematics education (pp. 1-18). Brill Sense. https://doi.org/10.1163/9789087907235_002
Göloğlu-Demi̇r, C. (2011). İlköğretim matematik öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik inançları ve tutumlarının incelenmesi [Master’s thesis, Gazi University]. CoHE Thesis Center.
Göloğlu-Demi̇r, C., & Çeti̇n, Ş. (2010). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları ölçeğinin geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 164-175. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziticaretturizm/issue/49888/639468
Johnson, R. B., & Christensen, L. B. (2019). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches (7th ed.). Sage Publications.
Kaplan, R. G. (1991). Teacher beliefs and practices: A square peg in a square hole. Proceedings of the Annual Meeting of the North American Chapter of the International Group for the Psychology of Mathematics Education. Blacksburg, VA.
Kiremit, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili öz- yeterlik inançlarının karşılaştırılması [Doctoral dissertation, Dokuz Eylül University]. CoHE Thesis Center.
Lomax, R. G., & Hahs-Vaughn, D. L. (2012). An introduction to statistical concepts (3rd ed.). Routledge/Taylor & Francis Group.
Miller, S. (2005). Experimental design and statistics. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203977644
Ministry of National Education (MoNE). (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
Oğuz, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik inançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(2), 15-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajesi/issue/1527/18740
Olawale, B. E., & Hendricks, W. (2024). Mathematics teachers’ self-efficacy beliefs and its relationship with teaching practices. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 20(1), 1-10. https://doi.org/10.29333/ejmste/14123
Özer, A. (2007). Normallik testlerinin karşılaştırılması [Master’s thesis, Ankara University]. CoHE Thesis Center.
Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332. http://dx.doi.org/10.3102/00346543062003307
Peker, M., & Geçici, M. E. (2023). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri çerçevesine göre ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının 2018 öncesi ve 2018 lisans programlarındaki derslere yönelik görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 2059-2087. https://doi.org/10.53444/deubefd.1317937
Şahin, Ö., Gökkurt, B., & Soylu, Y. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının matematik öğretimi öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 120-133. https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47939/606458
Turan Güllaç, E. (2023). Eğitim fakülteleri lisans programlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin öğretim elemanlarının görüşlerinin değerlendirilmesi, Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 559-575. https://doi.org/10.24315/tred.1065688
Uçgun, D. (2010). Özel öğretim yöntemleri dersinin Türkçe öğretmeni yetiştirme sürecine katkısı. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27,707-19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubar/issue/16968/177256
Yakar, Z., Can, B.T., & Uçak, E. Özel öğretim yöntemleri dersinin fen öğretmen adaylarının fen öğretme felsefelerine etkisi. Education Sciences, 5(4), 1469-1482. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/19822/212219
Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarinin öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 36-58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6153/82657
Yerlikaya, G. (2020). Matematik öğretmenlerinin matematik ve matematik öğretimine yönelik öz-yeterliklerinin incelenmesi [Master’s thesis, Sakarya University]. CoHE Thesis Center.
Yıldırım. A., & Şimşek. H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10th ed.). Seçkin Yayıncılık.
Zimmerman, B. J. (2000). Self-regulated learning and academic achievement: An overview. In B. J. Zimmerman & D. H. Schunk (Eds.), Handbook of self-regulation (pp. 1-12). Academic Press. http://dx.doi.org/10.1207/s15326985ep2501_2
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Fahrettin Aşıcı, Hasan Temel
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
