Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 4 ve On İkinci Kalkınma Planı: Türkiye'nin Nitelikli Eğitim Hedefleri Üzerine Bir İnceleme
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14228892Anahtar Kelimeler:
Nitelikli eğitim, sürdürülebilir kalkınma amaçları, 12. Kalkınma Planı, eğitim göstergeleriÖzet
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından dünyanın her yerindeki insanların 2030 yılına kadar barış ve refah içinde yaşamalarını sağlamak amacıyla yapılan evrensel bir eylem çağrısı kapsamında ortaya koyulmuştur ve bu nihai gaye kapsamında farklı alanları kapsayan on yedi amaç belirlenmiştir. Bu amaçlardan biri de “Nitelikli Eğitim”dir. Eğitim, sürdürülebilir kalkınmanın temel taşlarından biri olarak, toplumsal refahı artırmak ve gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için önem taşımaktadır. Türkiye'nin eğitim alanındaki hedefleri, üst çerçeve niteliği taşıyan kalkınma planlarında yer almaktadır. Kalkınma planları, eğitim başta olmak üzere ekonomik, sosyal ve çevresel kalkınma alanlarında bir dizi hedef ve gösterge içermektedir. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin eğitime dair hedefleri 2024-2029 yıllarını kapsayan 12. Kalkınma Planı ile şekillendirilmektedir. Bu çalışmada “Amaç 4: Nitelikli Eğitim” ve 12. Kalkınma Planı’ndaki eğitim hedefleri ve göstergeleri birlikte ele alınarak bu hedefler arasındaki uyum ve Türkiye'nin eğitim alanında sürdürülebilir kalkınma sürecindeki durumunu değerlendirmek amaçlanmıştır. Yapılan incelemeler Türkiye'nin 12. Kalkınma Planı’nda yer alan eğitim hedeflerinin SKA 4 ile büyük ölçüde uyum gösterdiği görülmektedir. Bu hedeflere erişebilmek için adımlar atıldığı, yükseköğretime erişim, toplumsal cinsiyet eşitliği ve erken çocukluk eğitimi gibi bazı alanlarda ise daha fazla gelişme potansiyeli bulunduğu söylenebilir. Bu çıkarımlara yönelik olarak Türkiye’nin eğitim alanındaki sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşabilmesi için eğitim politikalarının devamlı olarak gözden geçirilmesi ve toplumsal ve küresel ihtiyaçlara göre uyarlanması yararlı olacaktır.
Referanslar
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2023). Engelli ve yaşlı istatistik bülteni. https://aile.gov.tr/media/135432/eyhgm_istatistik_bulteni_nisan_23.pdf
Bergman, M. M. (2015). Linking business and society beyond corporate responsibility: Culture, social development, and corporate sustainability. Journal of International Business Ethics, 8(2), 3-8.
Bolayır, S. ve Eroğlu, İ. (2024). Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma. Sakarya İktisat Dergisi, 13(1), 1-22.
Eşkinat, R. (2016). Binyıl kalkınma hedeflerinden sürdürülebilir kalkınma hedeflerine. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(3), 267-282.
Kaynak, N. E., Altan, A. E., Abbak, Y., Alp, Z. A., Yavuz, E. ve Toprak, E. (2023). Sürdürülebilir kalkınma açısından nitelikli eğitime teorik bir bakış. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(34), 592-609.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019). 2023 Eğitim Vizyonu.
https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2023). Millî eğitim bakanlığı okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği (10/7/2019 tarihli ve 30827 sayılı Resmî Gazete).
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024a). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2023-2024. ISBN : 978-975-11-8258-6.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024b). Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi. https://mtegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_09/18170207_16_09_2024_mtgmpolitikabelgesi.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024c). Stratejik Planı. https://sgb.meb.gov.tr/yayinlarimiz/yayin/112
OECD (2018). The future of education and skills 2030. Organisation for Economic Co-operation and Development.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2018). On birinci kalkınma planı (2019-2023). Strateji ve Bütçe Başkanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf
Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019a). Sürdürülebilir kalkınma amaçları: Türkiye 2. ulusal gözden geçirme raporu. Strateji ve Bütçe Başkanlığı. ISBN: 978-605-7751-12-6.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019b). Sürdürülebilir kalkınma amaçları değerlendirme raporu. Strateji ve Bütçe Başkanlığı. ISBN: 978-605-7751-13-3
Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). On ikinci kalkınma planı (2024-2028). Strateji ve Bütçe Başkanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf
Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete. (2024, 18 Ekim). Öğretmenlik Mesleği Kanunu (Kanun No. 7528). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/10/20241018-1.htm
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022). Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=National-Education-Statistics-2022-49756
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023). Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ulusal-Egitim-Istatistikleri-2023-53444
UNDP (2020). Sustainable Development Goals Report 2020. https://unstats.un.org/sdgs/report/2020/
UNESCO (2020). Global Education Monitoring Report 2020: Inclusion and education: All means all. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://gem-report-2020.unesco.org/
United Nations. (2014). The millennium development goals report. United Nations. United Nations. https://www.un.org/millenniumgoals/2014%20MDG%20report/MDG%202014%20English%20web.pdf
United Nations. (2015). Global Sustainable Development Report. UNDESA. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/1870GSDR%202015%20Briefs.pdf
United Nations. (2022). Department of economic and social affairs sustainable development. United Nations. https://sdgs.un.org/goals
United Nations. (2023). The sustainable development goals report 2023: Special edition. United Nations. https://unstats.un.org/sdgs/report/2023/
İndir
Yayınlanmış
Sürüm
- 2024-11-28 (2)
- 2024-11-27 (1)
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Hande Çelik
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
